Theo Sở Xây dựng Lâm Đồng, với đồ án Quy hoạch chung thành phố Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã phác họa hình ảnh thành phố Đà Lạt mới trong tương lai với chuỗi đô thị vệ tinh, liên kết nhau trong một nguyên tắc thống nhất. Đó là Đà Lạt thành phố thơ mộng tuyệt đẹp là một trong những lựa chọn hàng đầu về du lịch. Của những du khách trên toàn nước và cả ngoài nước. Nhưng chỉ đi du lịch thôi thì chưa đủ, sau đây ksdalat xin chia sẽ một bài viết giới thiệu Đà Lạt.Để các bạn biết thêm thông tin về nguồn gốc và lịch sử. Lịch sử hình thành. Nguồn gốc tên Đà Lạt là: Theo từ điển Việt-Kơ Ho (Sở Văn hoá-Thông tin tỉnh Lâm Đồng xuất bản năm 1983) thì: Đà là quốc gia, hoặc là nước. Lạt là người Lát (một nhóm của dân tộc Kơ-ho cư trú tại Lâm Đồng). Như vậy, có thể từ "Đà Lát" có nghĩa là quốc gia của người Lát. Ngày 09/17/2022. Đà Lạt là một thành phố thuộc cao nguyên Lâm Viên, nằm ở độ cao trung bình 1.500m so với mực nước biển. Trải qua 115 hình thành và phát triển, Đà Lạt đã trở thành trung tâm chính trị, kinh tế và văn hoá của tỉnh Lâm Đồng, đồng thời là một trong những trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng nổi tiếng của cả nước và khu vực. Thành phố Đà Lạt được ghi nhận hình thành từ năm 1893, thời điểm bác sĩ Alexandre Yersin lần đầu tiên đặt chân đến cao nguyên Lâm Viên. Mặc dù vậy, trước thời kỳ này đã có nhiều nhà thám hiểm khác từng tới Lâm Viên, vùng đất này vốn là nơi cư trú của những cư dân người Lạch. Thế nhưng, sau hơn 1 giờ đồng hồ thuyết phục bất thành, lực lượng chức năng đã dùng thang, xe chuyên dụng đưa nam thanh niên xuống đất an toàn. Được biết, tượng đài trước chợ Đà Lạt là biểu trưng của các vị anh hùng của thành phố này, tượng đài cao khoảng 10 m. Công ty TNHH DGS Logistics (DGS) được thành lập ngày 10 tháng 07 năm 2009 tại trụ sở 189 Nguyễn Xí, phường 26, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, người sáng lập là bà Trần Thị Tú Trâm FNhqb. Những hình ảnh sau đây được chụp ở Đà Lạt hơn 100 năm trước, vào thời điểm mà phố núi này bắt đầu được gọi bằng những mỹ danh là “thủ đô mùa hè” của Đông Dương, là “đô thị nghỉ dưỡng”, một khu nghỉ mát ở trên cao. Lúc này hàng loạt công trình lớn mới được bắt đầu xây dựng ở Đà Lạt sau khi tuyến xe lửa Đà Lạt – Phan Rang đã đi vào hoạt động được một nửa từ Phan Rang lên đến Xóm Gòn, giáp với Lâm Đồng hiện nay, giao thông đường bộ cũng thuận tiện hơn bằng việc mở rộng con đường Phan Thiết – Di Linh – Đà Lạt. Có một sự nhầm lẫn phổ biến khi nói về sự hình thành thành phố Đà Lạt từ thế kỷ 19, đó là hầu hết những câu chuyện về lịch sử Đà Lạt đều có điểm giống nhau, nói rằng cao nguyên Lang Bian được bác sĩ Yersin phát hiện ra vào ngày 21/6/1893. Tuy nhiên thực tế Yersin không phải là người Châu Âu đầu tiên đặt chân đến đây. Khi vùng đất này chính thức trở thành thuộc địa của Pháp năm 1867, ý thức được sự thiếu hiểu biết về phần lớn lãnh thổ Nam kỳ thuộc quyền quản lý của mình, chính quyền Pháp ở Nam kỳ đã đưa ra hàng loạt các cuộc thám hiểm thăm dò tại Tây Nguyên vào đầu những năm 1880. Chuyến thám hiểm đầu tiên được bác sĩ Paul Neis và trung úy Albert Septans thực hiện năm 1881, họ đã đến cao nguyên Lang Bian, ngược thượng lưu sông Đồng Nai để lên tận vùng đầu nguồn. Sau đó là hàng loạt cuộc thám hiểm khác nữa rồi mới đến chuyến đi của bác sĩ Yersin. Dù không phải là người đầu tiên, nhưng cuộc thám hiểm của Yersin lên Lang Bian vào năm 1893 có ý nghĩa đặc biệt, có thể xem là tiền đề cho việc khai sinh ra Đà Lạt. Chuyến đi của ông được Bộ giáo dục ở thuộc địa giao cho nhiệm vụ thám hiểm khoa học, đánh giá tiềm năng phát triển và các nguồn lực chưa được khai thác. Ngoài ra Toàn quyền lúc đó là De Lanessan giao cho Yersin nhiệm vụ thực tế hơn Nghiên cứu phương án làm tuyến đường bộ đi từ Sài Gòn thâm nhập trực tiếp vào xứ sở người Thượng. Rồi sau đó, một sự kiện quan trọng khác ảnh hưởng sâu sắc đến việc xây dựng Đà Lạt, đó là tình hình bệnh tật của lính Pháp khi phải đối mặt với thời tiết khắc nghiệt của miền nhiệt đới, nhiều bệnh nhân nặng thậm chí phải được thuyên chuyển về lại chính quốc bằng tàu biển để được sống lại trong bầu không khí ôn đới, hy vọng sức khỏe được phục hồi nhanh hơn. Tuy nhiên biện pháp này tốn rất nhiều chi phí nhưng không đạt được hiệu quả như mong muốn, thậm chí có nhiều binh lính phải bỏ mạng trên tàu trong nhiều tháng lênh đênh trên biển vượt đại dương. Vì vậy, trong nhiệm kỳ của toàn quyền Paul Doumer vào năm 1897, ông truyền đạt đến bác sĩ Yersin về mong muốn của mình là xây dựng một trạm điều dưỡng ở trên núi, nơi các quan chức và kiều dân có thể phục hồi sức lực nhanh chóng. Bác sĩ Yersin đã phản hồi lại rằng cao nguyên Lang Bian mà ông thám hiểm vài năm trước đó đáp ứng đầy đủ các điều kiện thích hợp để xây dựng một trạm điều dưỡng ở trên núi. Vùng đất này còn nguyên sơ chưa từng được khai thác nên rất thuận lợi để người Pháp xây dựng một thành phố thực thụ mang phong cách Châu Âu đúng như ông Doumer mong muốn. Tuy nhiên để được như vậy thì có rất nhiều việc phải làm. Thời gian sau đó, việc xây dựng nơi này thành một thành phố nghỉ dưỡng diễn ra khá chậm chạp vì phải cần một ngân sách vô cùng lớn để làm đường giao thông rồi đưa số lượng vật liệu khổng lồ vượt vài trăm ki lô mét lên nhiều quả núi. Lúc đó Đà Lạt vẫn là một vùng sơn cước bị cô lập với thế giới bên ngoài. Cho đến năm 1910, Đà Lạt vẫn sống trong lay lắt vì ngân quỹ trống rỗng, mọi việc bị đình trệ. Tình hình bắt đầu có tiến triển hơn kể từ năm 1913, năm mà Đà Lạt được sáp nhập vào khu Di Linh, và toàn quyền Đông Dương lúc đó là Albert Sarraut muốn biến nơi này thành địa điểm nghỉ mát trên cao số một của toàn Đông Dương. Thời điểm này, người Pháp có mặt ở Đông Dương rất đông đúc, họ ngày càng quan tâm đến nơi nghỉ mát có khí hậu giống ở chính quốc. Nghị định ngày 6/1/1916 đã chính thức hóa việc thành lập cùng lúc tỉnh Lang Bian và thị xã Đà Lạt, được Toàn quyền Đông Dương quản lý trực tiếp. Giai đoạn từ thập niên 1920 trở về sau được xem là thời của sự trỗi dậy của một thành phố. Để phục vụ cho số lượng khách du lịch Châu Âu tăng mạnh đến nơi này, toàn quyền Đông Dương lúc đó là Ernest Roume đã ra lệnh xây biệt thự và một khách sạn tráng lệ chưa từng có, khách sạn mang tên Lang Bian Palace, sau này được biết với tên Dalat Palace và vẫn còn cho đến hiện nay. Diện mạo nguyên thủy của Lang Bian Palace mang phong cách cổ điển với các trang trí kiểu nghệ thuật rococo thịnh hành vào thế kỷ 18 ở Pháp. Diện mạo của Dalat Palace của ngày nay được chỉnh sửa lại từ năm 1943 để nó mang đường nét vuông vắn hiện đại hơn. Mời các bạn xem lại hình ảnh Lang Bian Palace 100 năm trước Khuôn viên ᴄủa Lanɡbian Palaᴄе rộnɡ đến hơn 40 nɡhìn mét vuônɡ, ᴄhunɡ quanh là vườn hᴏa, thảm ᴄỏ, rừnɡ thônɡ. Có thể nói sự đồ sộ ᴄủa Lanɡbianɡ Palaᴄе hᴏàn tᴏàn áρ đảᴏ mọi ᴄônɡ trình ᴄủa Đà Lạt về sau này. Vàᴏ thuở sơ khai ᴄủa Đà Lạt, Lanɡ bianɡ Palace đượᴄ xây dựnɡ ở νị trí quy hᴏạᴄh dành riênɡ, ᴄó rất nhiều lợi thế. Cận ᴄảnh là hồ Xuân Hươnɡ, đồi Cù,… Ở phía xa là dãy núi Lanɡ Bianɡ xanh thẳm. Kháᴄh sạn này ᴄó hệ thốnɡ bậᴄ thanɡ trải dài thеᴏ sườn đồi, từ phía Hồ Xuân Hươnɡ đến tận lối νàᴏ ᴄhính. Chi tiết này làm ᴄhᴏ kháᴄh sạn Lan Bian Palaᴄе thêm phần uy nɡhi, duyên dánɡ mà khônɡ kháᴄh sạn nàᴏ ᴄó đượᴄ. Khách sạn có 3 tầnɡ với 43 phòng, đượᴄ tranɡ bị đầy đủ tiện nɡhi νà xa hᴏa nhất, như dàn nhạᴄ, rạp ᴄhớp bónɡ, phònɡ khiêu νũ, phònɡ tập thể dụᴄ, sân tеnnis, ᴄỡi nɡựa, νườn rau riênɡ νà một nhà hànɡ Pháp. Nɡᴏài ra ᴄòn 2 phònɡ họp νới sứᴄ ᴄhứa 100 nɡười. Từ bên trên Langbiang Palace nhìn xuống Cũng trong thời gian này đầu thập niên 1920, chính quyền cho đào một cái hồ nhân tạo ngay giữa trung tâm thành phố, và đến nay nó vẫn là một biểu tượng của Đà Lạt, đó là Hồ Xuân Hương ngày nay. Nhà thủy tạ trên Hồ Xuân Hương – du Lac Hồ Xuân Hương khi chưa được mở rộng. Đằng xa là Lang Bian Palace Một số hình ảnh Chợ Cũ Đà Lạt Dãy nhà trong hình ở khu Hòa Hình, đoạn nằm giữa 2 còn đường Tăng Bạt Hổ và Trương Công Định hiện nay Dãy nhà bên trái được gọi là Chợ Cây, sau này bị cháy và xây lại chợ mới kiên cố hơn, ngày nay là rạp Hòa Bình Những hình ảnh khác của Đà Lạt thập niên 1920 Nhà thờ Chánh Tòa đầu tiên của Đà Lạt, chỉ tồn tại trong khoảng 2 năm Năm 1917, một linh mụᴄ ᴄó tên là Niᴄᴏlas Cᴏuνеur đã đến Đà Lạt để tìm kiếm một địa điểm xây dựnɡ một νiện nɡhỉ dưỡnɡ ᴄhᴏ ᴄáᴄ ɡiáᴏ sĩ νà ônɡ đã ᴄhᴏ xây dựnɡ một nhà ɡiáᴏ dưỡnɡ nɡay νị trí sau nhà thờ ᴄᴏn Gà hiện nay. Vàᴏ đầu thánɡ 5 năm 1920, ɡiám mụᴄ Quintᴏn ɡiám quản tổnɡ tòa tại Sài Gòn đã quyết định thành lập Giáᴏ Phận Đà Lạt νà bổ nhiệm linh mụᴄ Frédériᴄ Sidᴏt làm ᴄha sở đầu tiên. Một trᴏnɡ nhữnɡ νiệᴄ làm quan trọnɡ ᴄủa Cha Sidᴏt là xây dựnɡ một nɡôi thánh đườnɡ. Kíᴄh thướᴄ ᴄủa nɡôi nhà thờ ᴄhánh tòa đầu tiên ᴄủa Đà Lạt này khá khiêm tốn ᴄhiều dài 24m, rộnɡ 7m νà ᴄaᴏ 5m, xây bên ᴄạnh Dưỡnɡ νiện đã ᴄó trướᴄ đó. Cửa ᴄhính nhà thờ đượᴄ ᴄấu trúᴄ thеᴏ hình νònɡ ᴄunɡ nhọn ᴏɡiνal, đượᴄ ᴄhạm trổ νà sơn sᴏn thiếp νànɡ kiểu Á Đônɡ. Trên νònɡ ᴄunɡ ᴄửa ᴄhính, ᴄó khắᴄ dònɡ ᴄhữ bằnɡ tiếnɡ La-tinh “HIC DOMUS EST DEI” đây là nhà ᴄủa Thiên Chúa. Nhà thờ Chánh Tòa đầu tiên của Đà Lạt trong dịp Noel cách đây tròn 100 năm – Trên đồi dinh tỉnh trưởng – Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt – Biệt thự nghỉ mát của Thống đốc Nam Kỳ thập niên 1920. Trước 1975 là tòa Hành chánh tỉnh Tuyên Đức. Nay là UBND Tỉnh Lâm Đồng – Sân tennis – Đường vào Dalat từ ngả đèo Mimosa – Bưu điện – Khách sạn ở Đà Lạt 100 năm trước – Cam Ly – – – – – – Thác Gougah còn có tên gọi là thác Ổ Gà ở Đức Trọng – – – – – Trường lycée Yersin – – Phía xa là lycée Yersin lúc đang xây – Trường Petit lyceé, sau này là trường tiểu học Yersin – Petit lyceé – Ecole élémentaire de Dalat, nay là trường tiểu học Đoàn Thị Điểm đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa – – – Bên trong ga Đà Lạt Dốc trong hình ngày nay là đường Lê Đại Hành, phía xa là đập Ông Đạo đang được xây dựng – Tuyến đường xe lửa nối Phan Rang đến Đà Lạt được tiến hành từ năm 1903, đến năm 1916 mới hoàn thành được một nửa và khánh thành tuyến Phan Rang đến đoạn ranh giới Ninh Thuận – Lâm Đồng hiện nay. Đến năm 1932 mới thông tuyến Phan Rang đến Đà Lạt Một số tòa nhà nổi tiếng ở Đà Lạt được xây vào thập niên 1930 90 năm trước Khách sạn Du Parc được khánh thành vào năm 1932. Khách sạn mang lối trang trí tinh tế kiểu Pháp, trần nhà cao vợi, sàn gỗ cổ kính. Khách sạn Du Parc đóng cửa sau năm 1975 và mở lại năm 1997 với cái tên Novotel Dalat, đến năm 2010 thì đổi lại tên cũ. – Tòa nhà viện Pasteur Đà Lạt được khởi công xây dựng vào năm 1932 và hoàn thành vào tháng 6 năm 1935. Đến năm 1936, theo đề xuất của bác sĩ Alexandre Yersin, chính quyền Pháp quyết định thành lập Viện Pasteur Đà Lạt, cơ sở cuối cùng trong chuỗi các Viện Pasteur tại Đông Dương. Giống như phần lớn các công trình kiến trúc ở Đà Lạt, Viện Pasteur có bố cục tổng thể theo hình khối nằm ngang ổn định, gắn kết chặt chẽ với mặt đất. Công trình gồm hai tầng, mặt ngoài đối xứng gần như hoàn hảo, được trang trí bởi những cửa sổ kiểu cách đa dạng, một phần tường tầng trệt xây theo lối thô giáp. Kiến trúc của Viện Pasteur Đà Lạt chịu nhiều ảnh hưởng từ trào lưu kiến trúc mới. Công trình là tổ hợp của những mảng khối hình chữ nhật, các hình khối mạnh mẽ, đường nét đơn giản và rõ ràng. Nhìn từ ngoài vào, mặt chính của viện trang trí một chân dung Louis Pasteur đắp nổi và dòng chữ Institut Pasteur ở phía trên. Mặt đứng của công trình phản ánh trung thực cấu trúc của mặt bằng. Hệ mái bằng có phần tường xây cao hơn mái hắt, một nét mới trong hình thức kiến trúc thời kỳ này. Xung quanh viện bao bọc bởi một số biệt thự, trước đây vốn là nơi ở của các bác sĩ làm việc trong viện. – Nhà ga được người Pháp xây dựng từ năm 1932 đến 1938 thì hoàn thành, là nhà ga đầu mối trên tuyến Đường sắt Phan Rang-Đà Lạt dài 84 km. Nhà ga có phong cách kiến trúc độc đáo, có ba mái hình chóp, là cách điệu ba đỉnh núi Langbiang hoặc nhà rông Tây Nguyên. – Dinh 2 được xây từ năm 1932, là nơi nghỉ dưỡng của toàn quyền Đông Dương Đông Kha – Hình ảnh mahhhai flickr Vào ngày 27/10/1976, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 426/TTg thành lập Trường Đại học Đà Lạt trên cơ sở kế thừa Viện Đại học Đà Lạt – được xây dựng vào năm 1957 và bắt đầu đào tạo vào năm 1958. Từ năm 1976 đến năm 1990, Trường Đại học Đà Lạt hoạt động theo mô hình đại học tổng hợp, và là một trong số bốn trường đại học tổng hợp của cả nước. Trải qua lịch sử hơn 60 năm, với 45 năm đổi mới và phát triển, Trường Đại học Đà Lạt ngày nay là một cơ sở giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực; và đã khẳng định vị thế vững chắc là một trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và phục vụ cộng đồng có chất lượng và uy tín cao ở khu vực Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ, có vị trí quan trọng trong hệ thống giáo dục đại học của quốc gia. Trường Đại học Đà Lạt có chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo tiên tiến, kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và thực hành, không chỉ trang bị cho người học kiến thức chuyên môn vững vàng mà còn chú trọng trau dồi cho họ các kỹ năng và thái độ phù hợp, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thế giới việc làm trong kỷ nguyên số. Các lĩnh vực đào tạo và nghiên cứu khoa học của Trường rất đa dạng, thuộc các khối ngành Sư Phạm; Khoa học xã hội và nhân văn; Khoa học tự nhiên và công nghệ; Kinh tế và Quản lý, trong đó có 41 ngành đào tạo trình độ đại học chính quy; 09 ngành đào tạo trình độ thạc sĩ và 06 ngành đào tạo trình độ tiến sĩ. Ngoài ra, Trường còn đào tạo theo các hình thức giáo dục thường xuyên rất phong phú, bao gồm vừa làm vừa học, văn bằng hai, liên thông, và các hình thức bồi dưỡng ngắn hạn khác. Trong xu thế hội nhập quốc tế, Trường Đại học Đà Lạt luôn xem việc mở rộng đối tác và mạng lưới quan hệ đối ngoại là một trong các nhiệm vụ hàng đầu trong chiến lược phát triển của mình. Trường hiện có quan hệ đối ngoại rộng khắp và đi vào chiều sâu với nhiều cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu trong nước và quốc tế. Trường Đại học Đà Lạt được công nhận là thành viên chính thức của tổ chức CDIO quốc tế từ năm 2017, được công nhận đạt chuẩn chất lượng giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo từ năm 2019, và là thành viên của Mạng lưới đảm bảo chất lượng các trường đại học Đông Nam Á AUN-QA từ năm 2020. Tạp chí khoa học của Trường là một trong 6 tạp chí khoa học đầu tiên của Việt Nam được chấp thuận chỉ mục vào Hệ thống trích dẫn khoa học các quốc gia Đông Nam Á ACI. Những thành tựu to lớn trong quá trình đào tạo, nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng của Trường được xã hội ghi nhận và đánh giá cao. Trường đã được trao tặng Huân chương Lao động các hạng Nhất, Nhì và Ba của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam; bằng khen, cờ thi đua của Bộ Giáo dục và Đào tạo, của các cấp chính quyền trung ương và địa phương, cũng như của các tổ chức chính trị-xã hội khác. TTO - Ông Phạm Chí Thành, quyền Giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật, cho biết đã có chỉ đạo tạm dừng phát hành bộ sách "Lịch sử Việt Nam phổ thông". Bộ sách 'Lịch sử Việt Nam phổ thông' gồm 9 tập, do Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam và Viện Sử học Việt Nam biên sử Việt Nam phổ thông được Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật phát hành đầu năm 2018. Trong tập 3, từ thế kỷ X đến năm 1593, do Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Minh Tường làm chủ biên, phần về nhà Trần 1225-1400, trang 194, viết "Trần Hoằng Nghị là thân phụ Thái sư Trần Thủ Độ" khiến nhiều bạn đọc hết sức bất tài liệu chính sử của Việt Nam là Đại Việt sử ký toàn thư, Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục ... đều nói rõ Trần Thủ Độ mồ côi cha mẹ từ bé và ở với bác là Trần Lý. Còn Trần Hoằng Nghị là cái tên chưa rõ nguồn gốc xuất xứ, một người chưa hề được đề cập trong bất cứ tài liệu lịch sử nào liên quan đến triều đại nhà Trần, lại được đưa vào sách Lịch sử Việt Nam phổ vì bức xúc trên, ngày 1-6-2018, Ban liên lạc họ Trần hậu duệ Trần Nguyên Hãn đã có thư kiến nghị gửi đến các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng - Nhà nước và Chính phủ, cùng các Ban, Bộ, ngành Trung ương và các cơ quan báo chí đề nghị thu hồi tập sách Phạm Chí Thành cho biết, trong hợp đồng liên kết xuất bản, Viện Sử học Viện Hàn lâm Khoa học - xã hội Việt Nam chịu toàn bộ trách nhiệm về nội dung bộ sách như tính chính xác về tư liệu. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật đang chờ đợi ý kiến phản hồi của Viện Sử học. "Chúng tôi luôn cầu thị trước thông tin phản ánh của bạn đọc", ông Thành khẳng sách gây tranh cãi Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0 Chuyển sao tặng cho thành viên x1 x5 x10 Hoặc nhập số sao Ở miền Bắc, hai địa điểm được giới thiệu nhưng không được chấp nhận đỉnh núi Ba Vì và cao nguyên giữa sông Hồng và sông Đà. Đỉnh núi Ba Vì quá chật hẹp và độ ẩm quá cao; đường giao thông lên các cao nguyên giữa thung lũng sông Hồng và sông Đà không thuận lợi. Vũng Tàu nằm trên bờ biển, cách Sài Gòn 10 giờ theo đường sông, là một bãi biển mát mẻ hơn vùng nội địa nhưng không thể dùng làm nơi nghỉ dưỡng. Vùng đầm lầy dài hàng chục cây số ở gần Vũng Tàu là môi trường truyền bệnh sốt rét. Nam Kỳ và Căm-pu-chia không có những vùng núi cao trên m. Gần Tây Ninh có một đỉnh núi cao 884m; giữa Châu Đốc và Hà Tiên cũng có vài đỉnh núi khác cao 400 hay 500m. Nhận được thư riêng của Doumer, bác sĩ Alexandre Yersin gợi ý thành lập nơi nghỉ dưỡng ở Đà Lạt – Đăng Kia. Đang xem Lịch sử hình thành đà lạt Từ tháng 10 năm 1897, Doumer cử một phái đoàn quân sự nghiên cứu tìm một con đường dễ dàng nhất đi từ Nha Trang lên cao nguyên Lang Bi-an. Phái đoàn đặt dưới sự chỉ huy của đại úy pháo binh Thouard Tu-a, có trung uý thuỷ quân lục chiến Wolf làm phụ tá. Các thành viên khác của phái đoàn gồm có Cunhac Cuyn-hắc, phụ tá trắc địa viên; Abriac A-bri-ắc, phụ trách vận chuyển hàng hoá, Missigbrott Mít-xít-brốt, sĩ quan tuỳ tùng, rất tháo vát. Ngoài ra còn có hai hay ba dân binh và một người dẫn đường đã đi cùng với Yersin 4 năm về trước. Phái đoàn đi từ Sài Gòn đến Nha Trang và tiến vào thung lũng của sông Nha Trang. Sau một tháng khảo sát địa hình trong những điều kiện rất khó khăn và vất vả, đoàn người đến thung lũng sông Đa Nhim, gặp buôn Thượng La Pá Loupah gần Đrăn Dran. Từ đây họ men theo hữu ngạn sông Đa Nhim đến Phi Nôm Fimnom, ngược dòng suối Đạ Tam, vượt thác Pren Prenn và leo lên trên triền dốc cao phía Nam cao nguyên, đến Đà Lạt tại một địa điểm về sau xây cất quán Xa-voa Auberge savoisienne.Sau một thời gian dựng lều sống bên bờ suối Cam Ly, đoàn trú ngụ tạm thời ở Đăng Kia. Tại đây có một buôn lớn trong khi khắp vùng rất nghèo nàn và hoang vắng. Ở Măng Lin Manline có 2 hay 3 buôn người Lạch. Ở Đăng Kia, phái đoàn được thuận lợi là ở trung tâm của toàn vùng, rất tiện cho việc vẽ bản đồ và đổi vật dụng để lấy lương thực. Thouard chứng minh không thể đi thẳng từ Nha Trang lên Lang Bi-an và phác thảo một con đường dài khoảng 122km đi từ Phan Rang, ngang qua Xóm Gòn, Đrăn, thung lũng sông Đa Nhim, Klong, Pren và đến Đà Lạt. Nhận thấy ở độ cao cao nguyên Lang Bi-an có nhiều nhánh của sông Đồng Nai, ông gợi ý xây dựng một con đường trực tiếp từ Sài Gòn lên Đà Lạt qua thung lũng sông Đồng Nai, tránh con đường đèo cao 800m lên 11 tháng khảo sát, vào tháng 9 năm 1898, phái đoàn trở về lại vùng biển, chỉ để Missigbrott ở lại, lập một vườn rau và chăn nuôi một ít gia súc. Đây là bước đầu của nông trại Đăng Kia. Năm 1898, một trạm nông nghiệp và một trạm khí tượng được thiết lập ở Đăng Kia dưới sự quản lý của kỹ sư M. Jacquet M. Giắc-kê, thanh tra nông nghiệp.– Rau Măng tây, cà tím, xà lách, xà lách xon cresson, bắp cải các giống đỏ, Cabus, Joanet, Milan, Bruxelles, Quintal, cải bông, su hào, dưa leo, dưa chuột, hành tây, củ cải, cà rốt, củ dền, đậu xanh, đậu Hà Lan, cần, ngò tây, cà chua, a-ti-sô,…– Cây ăn trái pom, lê, đào, cam, chanh, ô-liu, nho, dâu tây,…– Cây lương thực bắp, lúa mì, đại mạch, yến mạch, khoai lang, khoai tây,…– Cây công nghiệp hoa, A. D’André ghi nhận “Năm nay, một số lượng tương đối lớn giống hoa được trồng thử. Tôi có thể kể hoa hồng, cúc, cúc tím, dong riềng, bóng nước balsamine, sen cạn capucine, cô-cơ-li-cô, thược dược, mõm sói, bất tử, forget-me-not myosotis, phong lữ géranium, móng rồng phlox, hoa tím violette, cúc lá nhám zinnia, cúc trắng marguerite, cẩm chướng, cẩm nhung, á phiện, tư tưởng pensée…Tôi theo dõi các giống hoa cho kết quả tốt nhất và ít tốn công chăm sóc. Nói chung, có thể nói hoa ở Pháp và các vùng ôn đới rất thích hợp trên Lang Bi-an. Hoa phát triển tối đa và đẹp rực rỡ. Hầu hết các giống hoa đều cho hạt tốt đã được thu hái và giữ làm giống”.Trạm cũng trồng thử củ cải dành cho chăn nuôi, giống Mammouth Mam-mút và Dizette Đi-dét-tơ, và nuôi 250 gia D’André nhận xét “Gia súc tăng trưởng tốt nhờ cỏ trên cao nguyên. Các con vật đưa từ Phan Rang lên rất ốm yếu và mệt mỏi vì đường xa, nhưng hồi phục lại sau 3 tháng. 7 con bò giống Bretagne Brơ-ta-nhơ lớn nhanh nhưng phải cho ăn thêm cỏ khô, bắp, khoai. 3 con mang từ Pháp sang và 4 con ra đời trên cao nguyên. Đôi khi đàn bò sinh ra những con lai rất đẹp. Hiện có 12 con. Gia súc trong trại cung cấp mỗi tháng khoảng 50 thước khối phân chuồng. Nhờ lượng phân này, có thể đủ bón cho cây trồng. Từ tháng 5 đến tháng 10, trạm nông nghiệp sản xuất được mỗi tuần 2 lần khoảng 150kg rau các loại, con số này có thể lên đến 267kg. Nông sản có thể được coi như dồi dào”. Trạm khí tượng hoạt động tương đối đều đặn cho đến cuối năm 1908, trừ năm 1905 bị gián đoạn trong một thời gian. Ngừng hoạt động từ cuối năm 1908, trạm tiếp tục công việc từ tháng 6 năm 1909 đến cuối năm 1911. Vào thời kỳ này, đài thiên văn trung ương Phù Liễn có nhiệm vụ tập trung và thông báo những số liệu khí tượng ở Đông Dương báo tin trạm Đà Lạt ngừng hoạt động vì không được trợ nhiên, những số liệu khí tượng thu được trong 14 năm đủ để xác định điều kiện khí hậu của cao nguyên Lang Bi-an. Về nhiệt độ, đồ thị cho biết nhiệt độ tối cao khá đều, dao động giữa 270C và 300C trừ tháng 7 năm 1902, nhiệt độ lên đến 0oC vào tháng 1, nhiệt độ tối thấp giảm xuống còn -20C vào tháng 2 và lên cao khá đột ngột đến tháng 8 và tháng 9 khoảng 90C, sau đó nhiệt độ giảm dần xuống còn 20C vào tháng độ trung bình hằng tháng thay đổi giữa 16,370C tháng 1 và 19,570C tháng 5. Từ mùa hè sang mùa đông, nhiệt độ chỉ cách nhau 3,20C. Nhiệt độ trung bình hằng năm là 18,320C, gần giống như nhiệt độ trên bờ biển Địa Trung Hải vào mùa xuân. Tháng 3 năm 1899, Doumer gửi điện tín cho bác sĩ Yersin báo tin ông sẽ đến Phan Rang trong vòng 48 giờ và sẽ cùng Yersin leo núi lên cao nguyên Lang Bi-an. Doumer nghỉ trong giây lát ở tòa công sứ Phan Rang, sau đó cùng đoàn tùy tùng cưỡi ngựa đi ngay, định chiều hôm ấy đến chân núi, cách Phan Rang khoảng của Doumer phi nước đại. Nhờ giống ngựa tốt, Yersin đuổi kịp Doumer và đến Krong-pha khi trời chập choạng dựng lều, lấy ra hai cái giường xếp và vài lon đồ hộp. Mãi đến khuya, đoàn tuỳ tùng và hành lý mới đến hôm sau, khi trời vừa sáng, đoàn người bắt đầu leo núi. Con đường đèo thật gập ghềnh và hiểm trở, mọi người phải dắt ngựa đi bộ. Họ đến Đrăn vào lúc 10 giờ. Trên cao nguyên, chưa có một người Việt nào sinh sống. Đrăn chỉ là một buôn Thượng mà dân cư đều bị bệnh sốt rét hoành hành. Sau khi tắm sông và vội vàng ăn trưa, họ lại lên đường đi tiếp chặng khi đến Trạm Hành Arbre Broyé, đoàn người lại dắt ngựa trên đoạn đường đèo, nhưng từ Trạm Hành đường đi dễ dàng hơn, họ tiếp tục lên yên. Khi Doumer, đại úy Langlois Lăn-gloa và Yersin đến ven cao nguyên thì trời đã tối sẫm. Cả ba người bám sát nhau vì một lý do chính là trong đêm tối, chưa quen với địa hình, họ có thể bị lạc. Vào lúc 10 giờ, họ tới đồn lính ở vị trí Đà Lạt hiện nay. Đó là một mái nhà tranh đơn sơ. Ông Garnier Gạc-ni-ê – trưởng đồn – đang ngủ bỗng choàng dậy trước sự có mặt của khách lạ vì chưa được báo tin trước. Vào lúc 1 giờ khuya, đoàn tuỳ tùng đến. Viên công sứ Nha Trang nói với giọng hãi hùng “Tôi nghe tiếng cọp gầm, tôi nhận ra tiếng cọp mà!”.Từ sáng sớm, đoàn người khởi hành tiến đến Đăng Kia. Trời lạnh, trên đường đi họ gặp rất nhiều con cà tông Ở Đăng Kia, Doumer thanh tra trạm nông nghiệp và khí tượng, trình bày dự án thành lập nơi nghỉ dưỡng tương lai nằm trên đoạn đường xe lửa đi từ Sài Gòn, xuyên qua rừng núi đến Đà Lạt rồi xuống Quy Nhơn. Về sau, dự án không thực hiện được vì khi khảo sát thiết kế, các kỹ sư nhận thấy gặp nhiều khó khăn về kỹ thuật hơn là thiết lập một đường xe lửa ven biển với một nhánh đường sắt phụ từ Phan Rang lên Đà đoàn thứ hai này gồm có 20 người Âu, trong đó có bác sĩ Étienne Tardif Ê-chiên-nơ Tạc-đíp và hai người có mặt trong phái đoàn Thouard Cunhac, Abriac.“Đà Lạt nằm trên cao nguyên Lang Bi-an trên độ cao ít nhất là Đồn lính nằm trên lưng chừng đồi của một thung lũng rộng, nhìn xuống một vùng đất dốc thoai thoải ven bìa rừng thông. Một dòng suối có lưu lượng rất cao chảy dưới thung lũng. Nước suối trong mát, dễ uống và không có mùi vị. Xem thêm Top 10 Truyện Đam Mỹ Hay Nhất Hiện Nay, Đam Mỹ Hay Nhất, Chọn Lọc 2022 … Đăng Kia ở phía Bắc Đà Lạt nằm trên độ cao có 2 người Âu, khoảng 50 người Kinh và Thượng. Cách đó không xa là buôn Thượng với 40-50 hộ. Ông Canivey Ca-ni-vây và Missigbrott mỗi người ở trong một túp lều tranh cách nhau 800m. Họ lấy nước từ một con suối chảy vào sông Đồng Nai ở chân đồi”.Trước thế kỷ XX, Đăng Kia là buôn lớn nhất trên cao nguyên Lang Bi-an, trong khi Đà Lạt vẫn còn hoang sơ. Nhưng so sánh giữa Đà Lạt và Đăng Kia, Tardif đề nghị chọn Đà Lạt làm nơi nghỉ dưỡng và phân tích– Điều kiện vệ sinh Vị trí thuận lợi nhất để thành lập nơi nghỉ dưỡng là một địa điểm trống trải và dễ đến gần. Đó là trường hợp của Đà Lạt có thể đến một cách rất tự nhiên, trong khi phải đi quanh co thêm 13km mới đến Đăng Kia. Đà Lạt còn có một điểm thuận lợi nữa là đất đai dài liên tục với dốc thấp, trong khi Đăng Kia gồm một dãy đồi núi cách rời nhau bằng những thung lũng hẹp và lầy lội.– Độ cao Đà Lạt cao hơn Đăng Kia 100m. Có thể nói một cách chính xác rằng Đà Lạt ở trên cao và Đăng Kia nằm trong lòng chảo.– Nước Nếu trong tương lai, nơi nghỉ dưỡng trở thành trung tâm, chỉ cần xây dựng ở gần Đà Lạt một tháp nước là sẽ phân phối được nước cho mọi nhà; ở Đăng Kia, một công trình như vậy đòi hỏi rất nhiều khó khăn.– Không khí Về điểm này, Đà Lạt càng thuận lợi hơn Đăng Kia. Tôi chưa dám nói trước rằng nhờ độ cao, không khí Đà Lạt trong sạch hơn, nhưng chắc chắn là không khí Đà Lạt khô gần đỉnh núi Lang Bi-an, trong mùa mưa Đăng Kia hứng hầu hết những trận mưa. Ở Đăng Kia, sương mù dày đặc hơn, gió và tia nắng mặt trời chỉ đến từ lúc 9 giờ hay 10 giờ cùng, Đăng Kia không bao giờ có không khí rừng thông. Ngược lại, Đà Lạt nằm kề một rừng thông mênh mông tạo thành một hình bán nguyệt ở Đông-Nam cao nguyên.– Về thảo mộc, quanh Đăng Kia không có cây cối. Đồi núi chỉ phủ toàn một lớp cỏ xanh. Đà Lạt, trái lại, nằm cạnh một rừng thông và tùng, không khí đầy hương thơm nhựa thông trong nơi nghỉ dưỡng đặt ở Đăng Kia, đây sẽ là một đồi núi mấp mô, ít đất bằng, không thuận tiện cho các phương tiện giao thông xe hơi, xe điện, xe đạp hoạt động. Về ban ngày, không có bóng cây, do đó không thể dạo chơi; ban đêm lại đầy sương mù. Giá thành nước cung cấp đến tận nhà rất cao. Vấn đề giải quyết nước thải bằng những phương pháp cơ học hay hóa học ở Đăng Kia rất tốn kém. Nếu nước thải chảy vào sông Đồng Nai sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong mùa khô. Ở Đà Lạt, với đất rộng, đồi núi thấp, một tháp nước và một hệ thống đường ống dẫn nước có thể cung cấp nước cho mọi gia đình. Nước thải cho chảy về Pren. Dưới thung lũng này có một dòng suối đầy nước, quanh năm chảy qua một vùng rộng lớn gần như hoang vu trước khi đổ vào sông Đa Nhim.– Về phương diện thẩm mỹ, Đà Lạt nằm ở một vị trí rất tuyệt diệu, chân trời lui về phía xa, tận dãy núi Lang Bi-an. Trái lại, từ lòng chảo Đăng Kia, chân trời bị những ngọn đồi xanh bao quanh, không có rừng, không có núi, chỉ nhìn thấy ánh mặt trời và đồi cỏ xanh”. Do nhiều công nhân làm đường bị chết vì bệnh sốt rét, công luận lên tiếng phản đối trạm nghỉ dưỡng trên cao nguyên Lang Bi-an. Đại uý Bernard Bẹc-na đòi hỏi phải nghiên cứu kỹ về muỗi và bệnh sốt năm 1905, người ta dự định không thành lập trạm nghỉ dưỡng trên cao nguyên Lang Bi-an nữa nhưng tại một địa điểm trong thung lũng sông Đa Nhim, trên độ cao giữa các làng Thượng ở Đi-ôm Diom, Châu Sơn ngày nay và La-bui Lebuoi, xã Lạc Xuân, huyện Đơn Dương ngày nay.Một ý kiến khác là thành lập nơi nghỉ dưỡng trên cao nguyên Di Linh vì gần Nam Kỳ và trên đường từ Sài Gòn lên Lang Bi-an qua Phan Thiết, nhưng tại đây bệnh sốt rét rất nghiêm trọng. Tất cả nhân viên của phái đoàn nghiên cứu đường sắt do kỹ sư Blim dẫn đầu đều bị bệnh nặng và phải bỏ dở công việc. 12 trong số 24 tù nhân người Kinh đưa lên Djiring đã bị chết trong vòng một nguyên Lang Bi-an có ưu điểm là muỗi a-nô-phen rất hiếm, nhiệt độ về đêm xuống thấp đủ để ngăn cản mầm bệnh sốt rét phát đầu, người ta chọn Đăng Kia, nhưng sau đó một địa điểm giữa Đà Lạt và Đăng Kia, và cuối cùng Đà Lạt .Từ năm 1898 đến năm 1900, các phái đoàn Odhéra Ô-đê-ra, Garnier Gạc-ni-ê và Bernard Bẹc-na nghiên cứu con đường đi từ Sài Gòn lên Đà Lạt dài khoảng 300km đã được Thouard gợi ý, đề nghị một con đường đi thẳng từ Đà Lạt đến Biên Hoà bằng cách dùng đoạn Đà Lạt – Phan Rang, sau đó đường tách ra từ Klong, vượt sông Đa Nhim, đi ngang qua Djiring và xuống thung lũng sông La Ngà để tiếp nối với con đường sắt ven biển về hướng Tánh đoàn Guynet Guy-nê 1899 và Buvigner Buy-vi-nhê 1900 lập đường Phan Rang – Xóm Gòn – Đrăn – Đà 1901, tổ chức các cơ sở tiếp tế cho Đà Lạt qua ngã đường Phan Rang – Đà Lạt, lập các trạm dọc đường, xây dựng vài căn nhà gỗ dành cho toàn quyền, bệnh viện, công sứ và cảnh binh. Một viên thị trưởng được chỉ còn ở Hà Nội, Doumer đã lập một chương trình xây dựng Đà Lạt. Theo chương trình này, Đà Lạt là một thành phố toàn vẹn với các trụ sở hành chánh hoạt động về mùa hè, các trường trung học và doanh trại quân đội. Bản đồ phân lô đã bố trí các công trình kiến trúc từ dinh toàn quyền đến nhà ở của y tá, văn phòng công chánh, thuế vụ, thú y, thanh tra tài chánh, nông nghiệp,… Sở cảnh sát ở bên cạnh giải trí trường. Toà thị chánh rộng 306,88m2 với nhiều phòng. Nước được dự kiến cung cấp cho dân, nguồn nước có thể thoả mãn trong tương lai cho dân. Nước được lọc bằng phương pháp ozon hoá và có thể cả tia cực tím. Năng lượng thuỷ điện của các thác nước ở Ăn Krô-ét với nhà máy mã lực sẽ cung cấp điện cho thành phố. Năm 1902, Doumer về Pháp, dự án đồ sộ của ông ngưng lại, kinh phí bị cắt, những công trình xây dựng dở dang. Ở Đà Lạt chỉ còn vài nhân vật một viên thị trưởng, một giám binh và một trưởng trạm nông nghiệp. Đà Lạt triền miên trong một giấc ngủ dài hơn 10 năm…Trong thời gian này, các phái đoàn Beylié Bây-li-ê 1903, Pennequin Pen-nơ-ken 1904, bác sĩ Grall Gran 1904, Bizar Bi-da 1905, Garnier 1906, Cunhac 1907, Ducla Đuy-cla Bộ Công chánh, bác sĩ Vassal Viện Pasteur vẫn nghiên cứu về Lang Bi-an và những con đường lên cao nguyên, kiến nghị xin tiếp tục xây dựng Đà Lạt, một địa điểm nghỉ dưỡng rất lý tưởng.“Đà Lạt! Tám hay mười mái nhà tranh của người Việt, một nhà sàn bằng ván thô sơ dành cho lữ khách, một vòi nước, quảng trường chợ, một nhà bưu điện đơn sơ. Trên một ngọn đồi, sau hàng rào và giữa rặng thông xanh, vài căn nhà gạch của trung tâm hành chánh Đà Lạt, vì chế độ cai trị ở đây thật đặc biệt có một hội đồng và cả một viên thị trưởng. Ông Champoudry Săm-pu-đry – Thị trưởng Đà Lạt – nguyên Cố vấn Hội đồng thành phố Pa-ri bị thất cử được Doumer đem sang đây và coi như người sáng lập Đà Lạt. Còn cư dân? Vài chục người Việt bị đày, vài khách người Âu đi công tác hay trắc địa, những người thợ săn hay lữ khách hiếm hoi cùng đoàn tuỳ tùng. Tài nguyên? Gần như không có gì hết; không có một khoản ngân sách đáng kể, không có một sự trợ giúp nào cả. Vốn là dược sĩ chuyên trách về vấn đề vệ sinh thành phố Pa-ri, ông thích thú thiết kế hệ thống thoát nước trong thành phố tương lai dựng lên trên sa mạc này và chờ đợi…Trung tâm hành chánh của Đà Lạt không được nới rộng thêm chút nào, vẫn thuộc về tỉnh Phan Rang. Để tránh những sự tranh chấp về quyền hạn, ông Canivey Ca-ni-vây – Đại diện của Công sứ – sống với gia đình và thuộc hạ cách xa 3km, ngoài phạm vi của Champoudry. Nơi đây, ông đích thực là chủ nhân, cai quản một vùng Thượng rộng lớn, để lại cho đối thủ bất hạnh của ông vài chục người Việt thường ra vào trong một làng những là một người am hiểu miền Thượng, ông còn là một tay thiện xạ có lẽ một phần vì ham thích nhưng chắc chắn vì hoàn cảnh bắt đây không có thịt nào khác ngoài thịt rừng; về rau, chỉ có vài loại rau do người Thượng mang đến hay những người lính tự trồng trọt. Phải thường xuyên chống lại cọp và beo rất nhiều trong khắp vùng. Chuyện cọp là chuyện thường ngày, không phải là chuyện vui đùa bịa đặt mà là một thực tế đáng lo ngại. Chó, ngựa, nhiều người giúp việc, nhiều người bưu trạm đã bị cọp vồ; nhiều người Âu cũng cùng chung số khi ăn tối ở đồn cảnh binh, ông Canivey cho bốn người cầm đuốc đưa tôi về vì đường đi rất nguy hiểm từ khi mặt trời lặn. Ông nói với tôi rằng tôi đã lầm khi đến đây một mình. Xem thêm Những con chó rừng còn nguy hiểm hơn nữa. Đây là một loại chó cao gần bằng cái bàn, ốm nhom nhưng cực kỳ hung dữ. Chúng kéo đi hàng đàn và đuổi theo con mồi không biết mệt. Chúng tấn công cả cọp và thường chiến đấu đến cùng, dù phải bỏ thây vài mạng. Một lần, con chó của đại uý Lavit La-vi – một người thợ săn dũng cảm – bị một đàn chó rừng đuổi theo đến tận trại. Chúng chỉ chịu bỏ đi khi tất cả mọi người trong trại vội vàng chạy ra xua đuổi chúng. Tôi đã từng nghe nói về những con chó rừng ở Quy Nhơn, nhưng những con chó rừng ở đây còn dễ sợ nhiên, Đà Lạt thiếu những trò giải trí quyến rũ. Ở trong nhà gỗ và ngủ trên giường gỗ không hấp dẫn du khách chút nào! Không có cỏ cho ngựa và cám bán với giá cắt cổ”. Post navigation TTO - “Đà Lạt - bản đồ sáng lập thành phố” là tên triển lãm vừa được Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng giới thiệu đến đông đảo người dân và du khách tại khu triển lãm Hòa Bình TP Đà Lạt chiều 9-12. Phóng toMột góc triển lãm "Đà Lạt - bản đồ sáng lập thành phố” - Ảnh PHAN THÀNHTriển lãm đã giới thiệu đến công chúng 40 bản đồ là hình ảnh về lịch sử TP Đà Lạt từ buổi đầu được khám phá vào cuối thế kỷ 19 cho đến những dự án quy hoạch Đà Lạt năm 2030, tầm nhìn 2050. Để có được triển lãm như thế này, các nhà nghiên cứu hai nước Pháp - Việt phải mất rất nhiều thời gian tìm hiểu tại các trung tâm lưu trữ ở nhiều nơi như Trường Viễn Đông Bác Cổ Pháp, Viện Địa lý quốc gia Pháp, Trung tâm nghiên cứu châu Á thuộc ĐH Rikkyo Tokyo, Nhật… và của một số nhà sưu tập, nghiên cứu khác. Đây là một trong nhiều hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện Tuần văn hóa Pháp tại Đà Lạt diễn ra từ ngày 9 đến 15-12. Triển lãm mở cửa đón người xem đến hết ngày 30-12. Phóng toBản đồ Đà Lạt 1950 - Ảnh PHAN THÀNHPhóng toĐà Lạt trong sương mù 1923 - Ảnh PHAN THÀNH chụp lạiPhóng toHọa đồ về tổng quát Đà Lạt 1906 - Ảnh PHAN THÀNHPhóng toThung lũng Lan Gà và Đồng Nai Thượng 1984 - Ảnh PHAN THÀNHPhóng toCon đường từ Sài Gòn tới núi Lang Bian qua lưu vực sông Đồng Nai - Ảnh PHAN THÀNH Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0 Chuyển sao tặng cho thành viên x1 x5 x10 Hoặc nhập số sao

lich su hinh thanh da lat